Денешната информација дека починал 33 годишен пациент како последица на корона, но дека една од причините поради кои не успеал да се избори со вирусот е дебелината, повторно ја стави дебелината и ризиците што ги создава во преден план. Според докторите дебелината е уште една здравствена криза што ескалира.
Преваленцата на дебелина е скоро тројно зголемена во последните четири децении и сè уште расте. Дебелите луѓе имаат поголем ризик да страдаат од компликации или да умрат од Ковид-19, а во исто време се ранливи на дијабетес, срцеви заболувања, мозочен удар и рак. Во 2020 година, Обединетите нации предупредија дека дебелината е „сама по себе глобална пандемија“. Построгите правила ги принудија сите да обрнат поголемо внимание на етикетите за храна. Сега, менаџерите се загрижени за социјалното влијание на нивните инвестиции и вршат притисок врз прехранбените компании да преземат одредени мерки, пишува порталот Блумберг.
Што ги поврзува дебелината и Ковид-19?
Дебелината, што обично значи дека има индекс на телесна маса од 30 или повеќе, го намалува капацитетот на белите дробови и е поврзан со нарушена имунолошка функција. Дебелите луѓе со дијагностициран Ковид-19 имале повеќе од двојно поголема веројатност да бидат хоспитализирани, 74% поголема веројатност да бидат на интензивна нега и 48% поголема веројатност да умрат, се вели во студијата на Универзитетот во Северна Каролина.
Истражувањата исто така ја поврзаа дебелината со помали реакции на голем број вакцини. Во меѓувреме, едно студија во Велика Британија покажа дека двојно повеќе луѓе се здебелиле отколку што изгубиле тежина за време на пандемијата на почетокот на 2020 година.
Колку сме дебели?
Околу 39% од возрасните, или повеќе од 1,9 милијарди луѓе, биле со прекумерна тежина во 2016 година, а над 650 милиони од нив биле дебели, според Светската здравствена организација.
Широк струк и „сало“ околу колковите делумно се резултат на економски успех – богатото население јаде повеќе. Но, сиромашните во добростоечките земји имаат поголема стапка на дебелина од богатите, а дебелината се зголемува и во земјите во развој.
Што предизвикува дебелина?
Причините се комплексни: исхраната, генетиката, недостатокот на вежбање и социјалното опкружување играат голема улога. Оброци од брза храна, ултра преработена храна и безалкохолни газирани пијалоци се меѓу главните виновници за дебелината. Индустриски обработена храна – обично полна со сол, маснотии, шеќер и адитиви – сочинуваат повеќе од половина од потрошените калории во САД и Велика Британија, каде што тие честопати се многу поевтини од свежата храна.
На глобално ниво, повеќе од 3 милијарди луѓе не можат да си дозволат здрава и квалитетна исхрана, според ООН.
Која е цената?
Дебелите луѓе живеат пократко и водат нездрав живот. Третманот на состојби поврзани со прекумерна тежина се предвидува да ги чини државите Г-20 во просек 8,7% од нивните здравствени буџети во следните три децении.
Децата со прекумерна тежина имаат поголема веројатност да пропуштат училиште и поретко да завршат високо образование. Едно истражување открило дека намалувањето на калориите за 20% во храна густа во енергијата, како чипс и слатки во 42 земји, може да спречи повеќе од милион случаи на хронично заболување секоја година. Доколку не се решат нездравите диети и дебелината, поврзаните здравствени трошоци ќе надминат 1,3 трилиони долари годишно во следната деценија, проценува ОН.
Како реагираа САД?
Во текот на последната деценија, владините претставници на САД, вознемирени од растечкиот тренд на дебелина кај населението, презедоа мерки, претежно со насочени даноци и нови регулативи за обележување на храната. Иако некои чекори се контроверзни – и се критикуваат како неоправдано мешање на државата или вежби за собирање приходи – истражувањата покажуваат дека има ефект.
Пред пандемијата, во земјите од Мексико до Филипини беа воведени даноци за засладени пијалоци. Сан Франциско и Сиетл беа меѓу осумте градови во САД кои прифатија таканаречен данок на сода, со мнозинство од околу 1 цент за унца. Велика Британија се бори да се забрани рекламирањето на нездрава храна и ги принудува кафулињата и рестораните да ставаат „етикети на калории“ на нивните менија.
И што прават инвеститорите?
Некои менаџери на фондови го прегледуваат својот удел вршејќи притисок врз прехранбените компании да обелоденат повеќе информации и да ја проучуваат медицинската литература како дел од трендот на инвестиции со еколошки, социјални или менаџерски цели. Најмалку 55 институционални инвеститори со комбиниран имот од 7,7 трилиони американски долари потпишаа иницијатива за пристап до иницијатива за храна за да ги преземат производителите низ низа активности, како што се поврзување на плаќањата на управата со целите за квалитетот на храната и правењето на здрави производи подостапни. На крајот на 2020 година, тие ги вклучија „Авива“ и „Сторбранд“.
Како реагираше индустријата?
Одговорот на индустријата на овој нов тренд е дека производителите сега треба да ги преформулираат своите производи, но тој пат е долг. Ги критикуваа здравствените експерти, ја критикуваа Кока-Кола Ко во 2015 година кога беше откриено дека финансира истражување кое го потенцира вежбањето, а не намалувањето на калориите, како клуч за слабеењето. Една од причините беше што сите во Кока Кола се плашеа дека тоа ќе го расипе вкусот на марката. Затоа, некои едноставно ги спакуваа своите производи во помали количини.
Ал.Н.
