Повеќето европски земји воведоа вонредни состојби или ограничување на движења на различни нивоа во борбата против ширењето на потенцијално смртоносниот вирус COVID-19.
Ограничувањето на движење прво воведе Италија на 8 март и беше пример за повеќе земји како да дејствуваат. По примерот на Италија и другите нации низ целиот континент, воведоа драстични мерки за ограничување на јавните собири и слобода на движење.
Во повеќето случаи ови еограничувања вклучуваат забрана на луѓето да излегуваат надвор – освен патување до и од работа, освен ако тоа не може да се направи од дома, купување основни резерви на храна и лекови, помагање на другите кои имаат потреба и добивање врема за кратки физички вежби надвор од домот.
Еве еден преглед на воспоставените мерки во изборот на европските земји.
Австрија
Австрија објави патека кон делумно укинување на ограничувањето на движење, три недели по спроведувањето на рестриктивните мерки. Канцеларот Себастијан Курц изјави на 6 април дека за почеток само некои продавници повторно ќе се отворат после Велигден, и дека ке има неколкуфазно враќање во нормалниот живот. Малите продавници и градинарските центри/пазарите ќе бидат првите на кои ќе им биде дозволено да ги отворат вратите за клиентите на14 април, рече тој. Останатите продавници, фризерски салони и козметичките салони ќе може да започнат со работа на 1 мај, додека рестораните и хотелите ќе останат затворени барем до средината на мај. Јавните настани, како концерти и театри, ќе останат забранети до крајот на јуни, рече канцеларот.
„Дејствувавме побрзо и подрастично“ од другите земји и „го спречивме најлошото“, рече Курц. Но, тој предупреди дека може да се наметнат „нови мерки“ доколку случаите со коронавирус повторно започнаат да се шират.
Белгија
Националната политика за самоизолација на Белгија започна на 18 март и сега е продолжена до 19 април. Граѓаните мора да останат дома, освен ако не треба да одат на работа, супермаркети, здравствени установи или да ги посетуваат луѓето што имаат потреба од тоа. Исто така, им е дозволено да излезат за физичка активност.
„Властите се потпираат на чувството за должност на секој Белгиец и почитта кон овие решенија донесени за нивна заштита, нивните роднини и најблиски. Само личната посветеност на секој и од секого ќе дозволи овие мерки да имаат реално влијание врз ситуацијата“, рече тој за владата.
Чешка Република
Чешката Република воведе вонредна состојба на национално ниво. Сите јавни настани се забранети, а училиштата се затворени. Сепак, владата размислува да дозволи малите продавници повторно да се отворат по Велигден. Во исто време, министерот за внатрешни работи предлага да се укине забраната за Чесите кои патуваат во странство, од 14 април.
Данска
Данска го отвора патот за бавно враќање во нормалниот живот по Велигден, започнувајќи со повторно отворање на пазарите и основните училишта, како и центрите за дневна грижа. За 15% од локалните власти се вели дека се подготвени да ги отворат училиштата и дневните институции од 15 април.
Премиерот Мет Фредериксен рече дека постапувајќи рано, Данска ја спречила трагедијата што ги погодила Италија и Шпанија. Земјата беше меѓу првите во Европа што воведе мерки за ограничено движење, се вели во изјавата на данскиот премиер.
Ограничувањата не биле толку строги како кај многу други европски нации, но, наводно, биле добро имплементирани. Забранети се собири на повеќе од 10 лица, на вработените во јавниот сектор во некритични места им било кажано да останат дома, додека јавните места се затворени.
Франција
Францускиот претседател Емануел Макрон, во своето последно ТВ обраќање до нацијата на 13 април, најави продолжување на строгите мерки за движење на граѓаните до 11 мај. Франција мерките за ограничено движење за прв пат ги постави на 17 март, за период од 15 дена, но потоа ги проолжи до 15 април. Премиерот Едуард Филип на 23 март најави дополнителни ограничувања, вклучително и затворање на отворените пазари за свежа храна. Покрај затворањето на пазарите, Филип рече дека луѓето ќе можат да излегуваат само надвор од нивните куќи на еден час, еднаш на ден и тоа само за купување храна или одење на лекар. Франција отвора центри за изолација на бездомниците во услови на пандемија на коронавирус
Германија
Берлин досега избегна федерално блокирање. Тој предупреди дека вознемиреноста инаку би можела да биде наметната. Канцеларката Ангела Меркел рече на 22 март дека сите собири на повеќе од две лица ќе бидат забранети во Германија во период од „најмалку две недели“ за да се запре ширењето на пандемијата COVID-19. Од германските граѓани се бара да стојат на 1,5 метри оддалеченост додека рестораните и фризерските салони ќе бидат затворени, рече таа. Министерот за одбрана Анегрит Крамп-Каренбауер исто така претходно објави дека се мобилизирани 2.300 резервисти и 900 „здравствени резервисти“. Но, Баварија стана првата од 16 држави во земјата што воведе вонредни мерки во петокот со ограничувања слични на оние воведени во Белгија и Франција, вклучително и затворање на сите ресторани и барови, освен оние што нудат услуги за испорака.
Грција
Грчката влада воведе целосен каранти низ целата земја на 23 март. Исклучоците вклучуваат одење на работа, посета на лекар, купување на намирници и лекови, излегување за вежбање и шетање на кучето. Непочитувањето на мерки се казнува со парична казна од 150 евра.
Унгарија
Премиерот Виктор Орбан на 27 март нареди 15-дневно ограничување на движењето кое стапи на сила наредниот ден. На Унгарците им е дозволено да излегуваат само за вежбање или купување лекови или храна во продавници.
Ирска
Ирска стана една од најновите земји што наметна ограничување во движење во вторникот на 24 март. Таоизахот Лав Варадкар објави „невидени активности“ за спречување на ширењето на вирусот. Несуштинските продавници се затвораат, заедно со јавните места и на затворено и на отворено, хотели, кафулиња и ресторани. Социјалното растојание е силно охрабрено, при што луѓето се повикуваат да ги избегнат сите несуштински посети.
Италија
Премиерот на Италија, Џузепе Конте го продолжи ограничувањето во движење на национално ниво до 3 мај. Ова дојде и покрај предупредувањата од деловните субјекти за заканата врз компаниите и платите доколку се продолжи со ограничувањата. Но, на мал дел од деловните субјекти и фабриките треба да им се дозволи повторно да се отворат по Велигден.
Италија беше првата земја членка на ЕУ што воведе ограничување во движењето. Училиштата, универзитетите и несуштинските бизниси се затворени. Супермаркетите и банките остануваат отворени, заедно со аптеките и поштата. Собирите и настаните се забранети.
Како и во Франција, луѓето мора да пополнат формулар ако ги напуштат своите домови, што значи треба да имаат валидна причина за тоа. Патувањето низ целата земја е забрането од неитни причини.
Шпанија
Шпанија им овозможи на некои вработени да се вратат на работа во фабриките, канцелариите и на градилиштата од 13 април, бидејќи ограничувањата беа олеснети за несуштинските индустрии. Премиерот Педро Санчез најави вонредна состојба на 14 март, ограничувајќи ги луѓето во нивните домови, освен од специфични причини. Овој потег се случи кога бројот на жртви почна да се зголемува во најтешко погодената земја во Европа по Италија.
Под ограничување на движењето луѓето можат да излегуваат само за основни купувања, патувања до и од работа, медицински потреби, за да ги посетат оние кои имаат потреба. На луѓето им е дозволено да шетаат кучиња, но не и да излегуваат за физички вежби. Казните за прекршителите започнуваат од 100 € и можат да одат многу повисоко.
Шведска
Шведска се држи до своите правила со цел дел да се спротивстави на ширењето на COVID-19. Владата ги советуваше Швеѓаните да работат од дома кога е можно и да избегнуваат преполни места. Но, без да им наметнува формални ограничувања, повикувајќи ги луѓето да се „однесуваат како возрасни“, наместо да ги казнуваат за напуштање на домовите без добра причина.
Луѓето можат да се движат слободно, училиштата, баровите и рестораните остануваат отворени, а активности на отворено се дозволени. Сепак, постојат ограничувања за меѓународни патување.
Во меѓувреме, собирите на повеќе од 50 лица се забранети и спроведени се мерки за социјално растојание.
Швајцарија
Швајцарската влада ги повика граѓаните на 24 март да останат дома. Се забранија собири на повеќе од пет лица и ги принудија луѓето да држат дистанца од два метри. Секој што нема да ги почитува мерките може да биде казнет. Но, мерките потоа се продолжија до 26 април. Луѓето се препорачува да останат дома, освен од суштински причини слични на оние во некои други европски земји. Донесени се и други ограничувања.
Сепак, владата претпочита да не зборува за „затвор“. Министерот за внатрешни работи ги критикуваше тешките мерки преземени во соседна Италија и Франција како „политички спектакл“.
Обединето Кралство
Борис Џонсон на 23 март го постави првотп ограничување на движењето. На луѓето им беше дозволено да излегуваат само за „многу ограничени цели“, имено основно купување и патување на работа доколку е „апсолутно неопходно“, за медицински потреби или помагање на другите кои имаат потреба, како и за вежбање.
Повеќето продавници и јавни места се затворени, а собирите на повеќе од две лица се забранети, освен со оние со кои живеат.
Самата битка на премиерот со коронавирусот – тој беше хоспитализиран и помина три дена на интензивна нега – ја шокира нацијата каде во многу случаи, пораките со кои се повикуваа луѓето да останат дома, не беа во целост почитувани. Во Велика Британија мерките за социјално дистанцирање траат до 16 април, но се оечкува да бидат продолжени.
Н.Д.