Актуелниот американски претседател Доналд Трамп прогласи победа утрово, но се бројат гласовите на претседателските избори во САД во шест држави каде сè уште не е јасно кој победил, Доналд Трамп или Џо Бајден, а неколку математички веројатни пресметки доведуваат до еднаков број на изборни гласови.
Од 538 изборни гласови, потребни се 270 за да се победи без разлика за кој кандидат станува збор. Но, исто така е можен резултат 269:269. Останатите сојузни држави носат 87 изборни гласови. Со исклучок на сигурни гласови од Алјаска и еден во округот Мејн, кој му припаѓа на Трамп, остануваат 83 гласа. Во Пенсилванија има 20 гласачи, 16 во Мичиген и Џорџија, 15 во Северна Каролина, 10 во Висконсин и шест во Невада.
Ако ја земеме моменталната оценка на „Фокс њуз“ од 238 гласачи за Бајден и 213 за Трамп, на Бајден му недостасуваат 31, а на Трамп 56 за нерешен резултат. Ако Бајден ги добие Невада (шест), Висконсин (10) и Северна Каролина (15), а Трамп останатите или во другите два случаи Северна Каролина и една од двете држави со по 16 изборни гласови (Мичиген и Џорџија) има нерешен резултат 269 : 269. Решение има и за тој случај.
Американскиот устав е јасен во тој случај. Доколку нема победник по изборното гласање, во членот 2, став 1, точка 3 се вели дека одлуката оди до Претставничкиот дом, а Сенатот избира потпретседател. Но, гласањето во Претставничкиот дом на Конгресот е различно од тоа во Сенатот. Во гласањето за потпретседател, секој сенатор има еден глас. Но, во Претставничкиот дом, секоја држава има само еден глас за претседател, без оглед на големината на сојузната држава и на секој од претседателските кандидати им се потребни најмалку 26 држави за да победи.
Во пресрет на овие избори, на кои се избираат нови претставници во Сенатот, но и во Претставничкиот дом, републиканците имаа мнозинство во Сенатот, но и контрола над 26 државни претставништва, односно имаа мнозинство претставници од секоја држава. Демократите контролираат 23 држави, а една држава, Пенсилванија, има идентичен број демократи и републиканци. За претседателот и заменик-претседателот ќе одлучуваат новите заменици затоа што Конгресот дава заклетва пред да бидат прочитани гласовите на електоратот во Сенатот.
Можност за изедначување и во Конгресот
Но, постои можност за изедначување и на гласањето во Претставничкиот дом. Во тој случај, се гласа додека некој не добие 26 гласа. Доколку тоа не се случи до инаугурацијата, која традиционално е на 20 јануари во годината по претседателските избори напладне по локално време во Вашингтон, потпретседателот избран од Сенатот станува вршител на должноста претседател додека Претставничкиот дом не избере претседател.
Со оглед на тоа дека Сенатот има 100 сенатори, можно е да не се избере потпретседател. Во тој случај, Конгресот може да назначи вршител на должноста претседател. Според законот, вршителот на должноста претседател ќе стане претседател на Претставничкиот дом се додека тој дом не избере претседател или Сенатот избере потпретседател. Но, оваа последна ситуација никогаш не се случи за разлика од трите случаи во кои Претставничкиот дом одлучуваше за претседател.
Слични случаи од американската историја
На изборите во 1801 година, Претставничкиот дом се одлучи за претседател помеѓу Томас Џеферсон и Арон Бур, кои добија идентичен број на изборни гласови. Џеферсон беше избран и после потпретседателската функција го презеде претседателското место. На изборите во 1824 година, избирачите беа поделени меѓу четири кандидати, а Конгресот го избра Џон Квинси Адамс, иако тој доби помалку гласови од Ендру Џексон. По изборот во 1836 година, гласачкото тело од Вирџинија одби да гласа за кандидатот за потпретседател Ричард Ментор Џонсон, па тој беше избран во Сенатот, пишува „директно.хр“. А.Н.
