За неколку месеци, коронавирусот го ресетира часовникот на повеќедеценискиот авијациски бум, кој беше еден од најголемите културни и економски феномени во повоениот свет. Експлозијата во воздушниот сообраќај влијаеше врз загдувањето на планетата, создаде работни места и стотици милиони патници, и  богати и сиромашни кој се расшетуваа преку континентите. Сега е сè во мирување, а авиосообраќајот бележи пад од 70% од јануари, според фирмата за аналитика Сириум.

Иако скоро сите авиони се приземјени како резултат на пандемијата на новиот вирус, експертите за авијација веќе предвидуваат каква иднина ги очекува туристите и кога повторно ќе започнат да патуваат.

„Првата промена ќе биде во воведувањето на нови правила за безбедност кои можат да ги зголемат цените на авионите“, рече Александар де Јинак, управен директор на Меѓународното здружение за воздушен сообраќај (ИАТА).

Александар де де Јинак вели дека постои нов концепт што веројатно ќе биде дел од иднината на индустријата бидејќи владите и здравствените власти бараат како да го заштитат здравјето на патниците при летање.

Првото нешто што се очекува да го направат е социјалното растојание во кабините на авионите, што подразбира дека одредени места во авионите мора да останат празни.

Доколку овој концепт се спроведе, тоа ќе значи повеќе слободни работни места во авионите за да се одржи социјалната дистанца, а со тоа и повисоки цени, бидејќи авиокомпаниите ќе сакаат да ги вратат изгубените приходи. На пример, ако авион што вообичаено има 189 патници ги отстранил сите средни места, ќе има само 126 места, односно место 189 карти че продава 126.

Некои прекуокеански авиокомпании кои сè уште летаат почнаа да воведуваат строги мерки на социјална оддалеченост на нивните летови. Па така, Алјаска ерлајнс ги извлече средните седишта на поголемите авиони, а постави места и на патеката за движење на помалите авиони.

Патниците песимисти за патувањето со авион

Не се знае кога луѓето ќе бидат подготвени повторно да влезат во затворени простории, во авионската кабина, иако истражувањето на Меѓународното здружение за воздушен сообраќај открило дека 40% од редовните патници одговориле дека повторно ќе се качат во авион најмалку шест месеци откако ќе биде остранет вирусот.  А 70% од испитаниците се песимисти во однос на патувањето со авион и сметаат дека авионските белите за голем дел од нив ќе бидат недостижни поради високите цени.
Од буџетската компанија EasyJet Plc велат дека планираат да ги задржат средните места празни, барем на почетокот, за да ги уверат клиентите за личното растојание. Во корејската компанија за воздушни линии, екипажот во кабината сега има очила, маски, ракавици и заштитни наметки. Овие елементи, како и приземјувањето ќе ја зголемат цената на билетите, велат експертите за цивилниот авио сообраќај.
Скоро две третини од 26.000 патнички авиони во светот се заземјени, а околу 25 милиони работни места се изложени на ризик. ИАТА предупреди дека превозниците оваа година се соочуваат со недостаток на продажба на билети од 314 милијарди американски долари, а половина од нив се соочуваат со банкрот за два до три месеци без помош од владата.

Во Европа и САД, каде веќе се зголемуваат дополнителните трошоци во авиосообраќајот, цената на билетите е покачена меѓу 5 и 17 долари, соодветно, но се најавува дека ова е само почеток, а дека покачувањето на цената ќе биде до 30% од основната цена, а плус ќе се наплаќа и прегледување на багаж, купување маски и ракавици пред влез во авионот, новиот начин на исхрана…

EasyJet, со седиште во Лутон, Англија, има тимови за наука за податоци кои моделираат различни сценарија за тоа колку брзо ќе се враќа побарувачката, на кои нивоа, какви цени ќе плаќаат луѓето и колку ќе наплатуваат за да остварат профит на даден лет, изјави извршниот директор Јохан Лундгрен на конференциски повик минатата недела. Но, никој не ги знае одговорите. „Треба да бидеме многу флексибилни“, рече тој.

Загриженостa е дека клиентите ќе бидат исклучени од донесување на правилата за влез поврзани со здравјето што може да се разликува од земја до земја, особено за време на нерамномерен процес на олеснување на мерките за заштита во услови на пандемија. Исто како што се затегна безбедноста на аеродромите по терористичките напади од септември 2001 година во САД, патниците и сега би можеле да бидат подложени на тестови како што се проверка на температурните проверки, или можеби дури ќе се бараат здравствени сертификати за летање, се вели во анализата на консултантската фирма БЦГ. Тоа може да одземе многу време и да го комплицира распоредот на летање.

Н.Доковска