Лекарите ширум светот се борат со недостаток на податоци за влијанието на вакцината „ковид 19“ врз бременоста, па на бремените жени им останува можноста сами да одлучат дали ќе ја примат вакцината или не.
Од почетокот на масовната вакцинација на граѓани против ковид 19 во Велика Британија и САД, покрај интересот за алергиски реакции на вакцината, има многу прашања за тоа дали на бремените жени им е дозволено да примаат вакцина за коронавирус. Интересот за оваа тема не треба да изненадува со оглед на тоа што клиничките испитувања на вакцините со ковид 19 ги исклучуваат бремените жени. И тоа не е изненадувачки, бидејќи бремените жени честопати се изоставени од клиничките испитувања поради комплексноста на бременоста, но и поради потенцијалните последици и штети што вакцината може да ги има врз фетусот. Загриженоста на бремените жени е оправдана бидејќи тие имаат многу малку податоци што ќе им помогнат да одлучат за вакцинацијата.
Дали постои зголемен ризик за бремени жени?
Емина Милошевиќ, професор по имунологија на Медицинскиот факултет во Белград, вели дека на бремените жени им се препорачува да прескокнат вакцинација, бидејќи тие не биле вклучени во третата фаза на тестирање на вакцините, исто како и луѓето со анафилакса и алергии.
– Американските препораки им даваат можност на бремените жени и доилки да се вакцинираат, доколку тие сакаат. Составот на вакцините не покажува дека постои страв од каква било опасност за нив – вели Емина Милошевиќ и додава дека вакцината не се препорачува за луѓе кои имале сериозни алергиски реакции, доколку не се знае што ги предизвикало реакциите. Се верува, вели тој, дека полиетилен гликол може да предизвика потенцијални алергиски реакции, иако само во исклучително ретки случаи.
Етички сложена ситуација
Од друга страна, податоците за инфекција со коронавирус за време на бременоста не се занемарливи. Бремените жени кои се заразуваат со вирусот имаат поголем ризик од сериозни симптоми и компликации и докажано е дека може да има зголемен ризик од предвремено породување. Рут Фаден, биоетичар од Институтот Џон Хопкинс, кој ја проучува политиката за вакцинирање, истакнува дека неподготвеноста да се вклучат бремени жени во истражувачки групи има долга историја. Според него, да не се вклучат бремени жени е етички сложена ситуација, бидејќи сè што им правите на бремените жени има шанса да влијае на потомството што се развива.
Бремените жени имаат избор
Кога започна вакцинацијата во Соединетите држави, американската Администрација за храна и лекови (ФДА) ги остави бремените жени доброволно да изберат дали ќе ја примат вакцината, наместо целосно да ги исклучат од постапката. Во тоа време имало јавни дебати дека бремените жени, медицинските сестри кои работат на интензивна нега или во старечки дом, имаат поголем ризик да добијат ковиди 19 од какви било потенцијални несакани ефекти на вакцината. На пример, Американскиот колеџ за акушери и гинеколози беше многу остар во својата препорака: „вакцините против ковид 19 не треба да им се забрануваат на бремени жени кои ги исполнуваат критериумите за вакцинација“. Слични, необврзувачки упатства издадоа Центрите за контрола и превенција на болести, во кои се вели дека „бремените жени кои работат во здравствена заштита можат да изберат дали ќе бидат вакцинирани или не“.
Оштетување на плацентата, или не
Две одобрени вакцини за КОВИД19 користат нова технологија што не е проучена во бременоста. Експертите велат дека е можно mRNA и мочниот меур во кој патува, направени од липидни наночестички, да навлезат во плацентата. Ова, во теорија, може да предизвика воспаление во матката што може да биде штетно за развојот на феталниот мозок. Или тоа не би се случило, а новите вакцини би можеле да бидат целосно безбедни за бремени жени, како вакцината против грип. Едноставно, сè уште нема прецизни, научно засновани податоци на оваа тема. Ал.Н.