Пишува: Наташа Доковска
Справувањето со загадувањето од пластика е критично, не само за сегашната генерација, туку и за одржливоста на идните. Загадувањето што се предизвикува преку фрлањето на пластика за нашата околина, живиот свет, па и човечкото здравје не може да се занмари. Додека стоиме на самиот старт на Четврта сесија на Меѓувладиниот преговарачки комитет за развој на меѓународен правно обврзувачки инструмент за загадување со пластика (INC-4) во Отава, императивот за превземање на одлучни мерки против загадувањето со пластични материјали стои поголем отколку сè до сега.
Загадувањето со пластика достигна критични пропорции, инфилтрирајќи секој агол од нашата планета. Од најдлабоките канали на океанот до највисоките врвови, ниту еден екосистем не е имун на неговите штетни ефекти. Живиот свет е прв на удар, со безбројни морски животни и морски птици станувајќи жртви на заглавување или голтнување на пластични отпадоци. Сликите на морски животни задушени од пластични кеси или удавени од отфрлени риболовни алатки не се само разорачани; тие служат како јасно потсетување на нашиот колективен неуспех да ја заштитиме животната средина.
Покрај тоа, човечките последици од загадувањето со пластични материјали се исто толку алармантни. Микропластиките, мали честички што настануваат од распаѓањето на поголеми пластични предмети, се проникнале во нашите ланци на исхрана, загадувајќи морски плодови и дури завршувајќи на нашите трапези. Долгорочните здравствени последици од голтнување на овие микропластики сè уште не се потполно познати, но раните истражувања покажуваат дека можат да имаат сериозни последици за човечкото здравје, вклучувајќи хормонални промени и ширење на патогени.
Соочени со такви директни околности, Четврта сесија на Меѓувладиниот преговарачки комитет за развој на меѓународен правно обврзувачки инструмент за загадување со пластика (INC-4) мора да приоритетизира конкретни мерки за борба против загадувањето со пластични материјали. Ова не е проблем што може да се реши преку полумерки или неодредени ветувања. Ни требаат одлучни мерки од страна на владите, граѓанскте организации, индустрите и пред се граѓаните.
Прво и најважно е неопходно да се намали производството и консумацијата на пластични материјали за еднократна употреба. Ова значи воведување на строги регулации за производство на пластични материјали, промовирање на одржливи алтернативи и поттикнување на промена во потрошувачкото однесување преку кампањи за образование и свесност.
Покрај тоа, ефикасните системи за управување со отпадот мора да се постават за да се обезбеди дека постоечкиот отпад од пластични материјали правилно се собира, рециклира или одложува. Ова бара значителни инвестиции во инфраструктурата, особено во земјите во развој каде што системите за управување со отпадот често не постојат.
Дополнително, мораме да ги таргетираме корпорациите одговорни за нивната улога во перпетуирањето на кризата со пластични материјали. Продолжена одговорност на производителите треба да се воведе за да се обезбеди дека производителите го носат финансискиот и логистичкиот товар на управување со отпадот што го генерираат нивните производи.
Напоследок, меѓународната соработка е суштинска за ефикасно справување со загадувањето со пластични материјали. Овој проблем не познава граници, и се потребни заеднички напори на глобално ниво за да се спроведе значителна промена. Четвртата Сесија на Собранието на Обединетите Нации за Животна Средина обезбедува критична можност за светските лидери да се соберат и да си го коват патот кон иднина без пластични материјали.
Како и да е времето за дејствување против загадувањето со пластика е сега. Четврта сесија на Меѓувладиниот преговарачки комитет за развој на меѓународен правно обврзувачки инструмент за загадување со пластика (INC-4) во Отава мора да ја искористи оваа можност да донесе храбри и решителни мерки за борба против оваа криза. Евентуалниот неуспех од оваа сесија не само што ќе ги предаде идните генерации, туку и ќе ја осуди нашата планета на иднината нарушена со деградација на животната средина и човечко страдање.
